Español
O recentemente finiquitado ano 2022 supuxo un punto e seguido para a Fundación Ricardo Pérez e Verdes e o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA), situado no concello de Ponteceso, e despois de dous anos consecutivos de pandemia, sen dúbida, podemos considerar que marcou outro novo jalón para o noso museo, ao alcanzar un número importante de visitantes e actividades realizadas, que podemos cualificar de sobresaliente e destacado.
Podemos dicir que o MELGA protagonizou a nivel estatístico, un dos máis destacados polo ascenso progresivo, sen chegar aínda a cotas das que nós pretendiamos. Con estas circunstancias, podemos comentar que o 2022 tivo dúas etapas; a primeira etapa (horario de inverno) corresponde do 15 de setiembre ata o 30 de abril e a segunda etapa (horario de verán) que vai desde o 30 de abril ata o 30 de setiembre.
A primeira etapa (setiembre-abril), foi superior aos anos anteriores, pois sabemos que o mes de setiembre, outubro son meses inhábiles, debido ao comezo do curso e despois das vacacións estivais, pero este foi excepcional xa que non deixaron de visitarnos grupos nestes meses para asombro das estatísticas do museo. Por tanto, os grupos que nos visitaron foron 32 grupos dos cales 17 foron centros escolares e 15 de grupos de diferentes índole (partidos políticos (GALIZA NOVA-BNG), asociacións, campus verán e urbanos, programas estranxeiros “ERASMUS”, particulares, etc.). Superamos a cifra de 1.600 visitantes. Como feitos destacados comentaremos que a Semana Santa foi intensa en visitas particulares ou libres, o mesmo coas xornadas de Puertas Abertas do Día da Patria Galega, Día dos Museos e o IX Aniversario do MELGA.
A segunda etapa (maio-setiembre) seguiron ampliándose as visitas guiadas e volveron retomarse intensamente as visitas particulares. Sorprendentemente, esta foi unha das mellores que tivemos desde a nosa creación do museo, xa que desde o día 1 de maio, non pararon de visitarnos xentes de todos os recunchos de Galicia e doutras comunidades, logrando o record de todos as etapas estivais. Cremos que un dos factores da profesión de tantos grupos en visitarnos estivo motivada, primeiramente pola ampliación do horario en fins de semana e porque os cidadáns tiñan a necesidade de saír de casa, despois de dous anos tan duros de confinamento pola pandemia. Nestes meses logramos alcanzar a cifra de 51 grupos de visitas guiadas, dos cales 27 foron escolares e 24 doutras organizacións (disfuncións, campamentos urbanos e rurais, festivais e concursos, etc.). A cifra final de visitantes desta etapa estival superamos as 2.400 persoas que coñeceron o noso museo do Xogo e do Deporte.
Sobre as visitas libres ou particulares queremos destacar que foi o mellor ano de todos os habidos desde a nosa inauguración, pois foi constante os numerosos turistas que chegaron e animáronse a desprazarse a Ponteceso para coñecer o MELGA. Podemos cualificar como excepcional dita participación. A procedencia dos mesmos correspondeu: un 30% a Galicia, o 65% de España e o 5% doutros países do mundo (abrigo europeos). Contabilizadas as visitas libres anuais, alcanzamos a cifra próxima ás 1.200 persoas (1.198), sendo xullo e agosto os meses de maior presencia obtida e superando o record establecido no 2019 con 520 persoas, é dicir un 43,41 %.
Resumindo, foron en total 83 os grupos que nos visitaron, (44 centros escolares e 36 outras agrupacións e 3 grupos con disfuncións físicas, mentais e intelectuais: APEM, ASPABER, INTEGRO, facendo un total de máis de 4.000 (4.097) persoas as que dedicaron un pequeno espazo de tempo das súas vacacións, á cultura lúdica, das cales somos responsables dalgún modo. Entre as visitas guiadas e as visitas libres o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA), alcanzou unha cifra de case 5.500 (5.295) persoas no recentemente clausurado e espléndido ano 2022, pero aínda un pouco afastado coa cifra do ano 2019, que é o teito da nosa mellor marca con 6.960 persoas, agora ben, esperamos pronto superar dita cifra e o noso desexo é que sexa cumprido neste ano 2023.
Dicimos que o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA) atópase enormemente moi satisfeito do seu labor, pois sabemos que tivemos un 66,10 % mais de visitantes que o ano anterior (3.500). Estamos en moi boa liña para chegar, sen dúbida, á tan ansiada normalidade do ano 19.
Podemos informar que os eixos do noso traballo, segue sendo como de costume, na súa maioría na restructuración e ordenación do propio museo, mantemento do mesmo, difusión entre os medios de comunicación, talleres de confección de xoguetes e xogos, os festivais de xogos tradicionais, os retos ou concursos e sobre todo á adquisición de pezas para o museo, pola maioría dos anticuarios da nosa comunidade de España e o mundo, para engrandecer cada día máis o noso museo.
Os visitantes neste ano procedían dos seguintes lugares. Sobre as visitas guiadas, a maioría foron da Comunidade Autónoma de Galicia, distribuídas da seguinte maneira: grupos da provincia da Coruña (A Coruña, Cabana de Bergantiños, Oleiros, Vimianzo, Baio, Carballo, Santa Cruz, Pontedeume, Ordes, Finisterre, Feáns-Elviña, Carral, Ferrol, Cerceda, Tella, Santiago de Compostela, Arteixo, Sada, Rioboó, Coirós, Buño, Laxe, Neda-Ferrol, Cee, Malpica e Ponteceso); da provincia de Pontevedra (A Cancela-As Neves); da provincia de Lugo (Ribadeo) e nesta ocasión, non tivemos ningún grupo da provincia de Ourense.
Doutras comunidades de España, visitáronnos de forma persoal e libre, residentes de moitas cidades das comunidades españolas, aínda que non na contía do ano anterior que alcanzamos o record. A súa distribución foi a seguinte: de Madrid (Alcorcón, Alcalá de Henares, Parla, San Blás), Asturias (Xixón, Pola de Siero, Ribadesella, Avilés), Castela a Mancha (Guadalaxara), Cantabria (Laredo, Castro Urdiales), Cataluña (Ascó-Tarragona, Palamós-Xirona, Begues, Vich (Barcelona),Valencia (Valencia) e Castela e León (Aranda de Douro e Lerma). En canto á representación estranxeira tivemos dous grupos de persoas adultas do programa “ERASMUS” que procedían de Escocia, Gales, Italia, Grecia, Lituania, Chequia e Noruega e de forma guiada de Canadá e Australia.
Durante este ano, queremos volver remarcalo, os medios de comunicación foron a base sólida da nosa recuperación, sen dúbida, xa que habemos superadas as 100 notas de prensa escrita (La Voz de Galicia, El Correo Gallego, O Diario de Bergantiños), ademais de programas de televisión (“Unha proposición moi decente: ou coleccionismo”; “Quén anda aí: Buxainas”?. Entrevistas en: “La Voz de Galicia”, Cadea SER, “RadioVoz”(7 veces); “Radio Galega”(2); “Radio Nordés-SER”(2); “COPE”; “Radio Coruña”(2); “Radio Xallas”; “Consello da Cultura Galega”, ”Radio Nacional de España: Viaxes”),..e os correspondentes medios dixitais (redes sociais, on-line,etc.)
Outras actividades realizadas sinalamos as seguintes: Participación no III e IV Forum Europeo de Xogos Tradicionais (on-line); V-VI-e VII Encontro RIMUSGO (on-line), Día dás Letras Galegas (presencial); Día Mundial dos Museos (presencial), Día da Constitución (presencial), Reunión Patrimonio Lúdico Galego en Meira-Lugo(presencial); VIII Encontro Internacional “Cultura, veu e xogo” Aranda de Douro-Burgos (presencial) e finalmente a XXI Asemblea Xeral e Extraordinaria de Xogos e Deportes Tradicionais en Verona (Italia) e o Festival “TOCATI”, tamén na cidade de Verona (presencial).
En referencia ás exposicións e concursos realizados destacamos os seguintes: “Exposición ao aire libre de Murais de Azulexos sobre Xogos e Deportes Tradicionais” (Ponteceso-A Coruña); Exposición en TVG “O mundo das buxainas, buxainas, perinolas e perindolas” (Ordes-A Coruña); en Ponteceso (MELGA): “2 Abertos e Torneos de Billa” e “Exposición da Billa galega”; “Festival de Tirabalas”; “Festipopeóns: un mundo máxico” e “Concurso de buxainas de velocidade, resistencia, trucos e precisión” e “O xogo da chave en Galicia”; “VII Roteiro de Bicicletas Clásicas-Ponteceso”;“ I Roteiro biciclásicas HONRA–Santiago de Compostela)”: I Exposición Biciclásicas-Coirós (A Coruña) e “Concurso de Chave por parellas”.
Destacamos como Festivais de Xogos e Deportes Tradicionais, un das accións máis importantes para a difusión do noso Patrimonio Lúdico e Inmaterial, estivemos presentes este ano- 22 en: Rioboó (Cabana de Bergantiños) nas Noites do Medievo; na Carballeira e CEIP. Labarta Pose de Baio (Zas); nas Festas de María Pita Barrio do Castrillón (A Coruña); Festa do Xogo Tradicional e Chocolate de Cánduas (Cabana de Bergantiños; Festival Ou Cruzamento de Cerceda (A Coruña) e Festas da Barquiña de Ponteceso.
A nosa presenza internacional en congresos e asembleas, representando a Ponteceso e ás nosas institucións foron as seguintes: VIII Encontro Internacional de Xogos e Deportes Tradicionais. Cultura e Viño en Aranda de Douro (Burgos); XXI Asemblea Xeral Europea de xogos e Deportes Tradicionais e no Festival TOCATÍ ambos en Verona Italia); Festival de Xogos en Turín (Italia); Congreso e Festival en Marsella (Francia). Outros actos presentes foron na homenaxe e presentación do libro “Rafa Pascual: O mellor” no INEF de Madrid; homenaxe á atleta olímpica Julia Vaqueiro en INEF-Galicia (A Coruña); presentación do libro de Rafael Martínez “Cando aprendín a vivir” en Ponteceso.
Adquirimos preto de medio centenar de obxectos, aínda que destacamos: un xogo de scalextric (1965); buxainas e perinolas portuguesas; un Chavín antigo (1950); marioneta antiga (1971): casco de gladiador; gladiador Tracio; binóculos(1898); zapatos de escalador (1920); coche antigo de hojalata (1960); tren eléctrico PAYÁ (1930); escultura de bronce neno con buxaina (1945); pelotas hindús de vimbia e pelotas africanas de pel de cabra. E como peza máis destacable das nosas adquisicións foi unha reprodución exacta da Draisiana (bicicleta) de madeira que inventou o xenio polímata Leonardo dá Vinci (1480) realizada en exclusiva para o noso museo e exposta nas nosas vitrinas do MELGA na sala segunda.
Queremos resaltar neste balance anual do ano 2022, a todas aquelas persoas que co seu carácter altruísta doáronnos ou cedido para os fondos da Fundación Ricardo Pérez e Verdes diversos obxectos persoais, para expoñer nas nosas vitrinas do museo. Citamos: a coruñesa Patricia Fernández (empresaria) que doou a súa colección de oitenta (80) bonecas e bonecos de “xestos”, un cochecito de boneca, varias cestas de vimbia para garda-bonecas e un xogo de vaixela de porcelana en miniatura; o asturiano Andrés Alonso (coleccionista) que achegou da súa colección varios trens eléctricos antigos, catálogos sobre trens de trens e scalextrics e varios coches dirigibles antigos; a coruñesa Rosa González (coleccionista), doa unha boneca xigante do ano 1968; o coruñés Javier Anido (coleccionista)un computador Amstrad e unha consola Atari; o santiagués Alfredo Rodríguez (chavero) achegou un pin-ball caseiro realizado por el con material reciclable; a rainxeira Manuela Vázquez (profesora) doou un cadro sobre os xogos e deportes tradicionais, confeccionado por ela mesma, con cantos rodados: o pontecesán Jose Lúís Pontedona un coche de madeira; o malpicán Sergio Pérez un tren eléctrico e un andacaminos; o compostelán José Puente unha gorra e carteis da Asociación de Xogadores de Chave; o pontecesán Fune Ures doa un xogo de pesos grandes de Chave e varios trofeos.
Entre os visitantes ilustres ao noso centro museístico destacamos: Ramón Romar historiador e escritor de Madrid e oriúndo de Baio; Andrés Alonso coleccionista de trens de Xixón (Asturias); Manuel Regueiro alcalde de Muras (Lugo) e familia; Joaquín Hernández e Isabel García directores do Museo de Monicreques de Pola de Siero (Asturias); a Borja Pérez (RR.PP.Turismo) e Olga Escario (xornalista) vindos desde Australia para coñecer o noso museo; o valenciano Rafael Martínez escritor, coach, informático e administrador de empresas residente en Iniesta (Conca); os ferroláns David García, Luís Vázquez e José Luís Fontela Enxeñeiros T. Navais e familias; o pontecesano Joaquín Carneiro (aparellador) afincado en Canadá; Felisardo Pedreira (médico) pediatra afincado en Barcelona e os telleanos Eugenio Souto,Tucho Suarez e José Lema residentes en Tella, Ponteceso e Carballo respectivamente.
Como feito apreciable debemos mencionar que o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA) foi protagonista do guion da obra do valenciano Rafael Martínez Ruíz “Cando aprendín a vivir”, que no seu capítulo 14, aparece detallado no texto o noso museo e a visita que fixo o seu protagonista ao mesmo. Tamén o MELGA foi colaborador do libro “Xogos Tradicionais Galegos para tempos de recollida”, publicado pola Deputación de Lugo e coordinado polo Observatorio do Patrimonio Lúdico de Galicia, onde nosa institución é co-fundadora da devandita entidade. E, finalmente, tamén colaborou coa Asociación INTEGRO de Cabana de Bergantiños, para ceder as instalacións do museo e seleccionar os xogos tradicionais galegos para o seu “Calendario 2023”.
Os dous premios recibidos neste recentemente finiquitado ano-22, á Fundación Ricardo Pérez e Verdes e o MELGA foron outorgados á bicicleta máis antiga (Orbea 1938), que se atopa presente na sala segunda do museo, nas exposicións das Festas de San Julián de Coirós (A Coruña) e nas Festas da Barquiña (Ponteceso).
Reiteramos a nosa gratitude a todos aquelas persoas que nos acompañaron durante este ano 2022 e que seguen confiando en nós como meros EMBAIXADORES dun espazo tan importante para a nosa vida e sociedade actual como é a diversión, o entretemento e a SAÚDE, tanto mental como física.
Esperámosvos en Ponteceso para que visitedes o MELGA! Seguro que merece a pena facelo. Esperanzador e saudable ano lúdico 2023!
Leave A Comment